Verlies van de goddelijke vrouw
Moedergodinnen waren ooit erg belangrijk in de menselijke religieuze praktijk. Polytheïstische tradities vereerden pantheons van mannelijke en vrouwelijke godheden die verschillende rollen hadden te spelen binnen de ingewikkelde werking van de kosmologie.
In sommige samenlevingen is het vrouwelijke aspect van spiritualiteit uitgehold ten gunste van een enkelvoudige mannelijke weergave van het goddelijke. Dit geldt vooral voor de Abrahamitische religies van het jodendom, het christendom en de islam. Het goddelijke vrouwelijke leefde echter voort in andere grote wereldreligies, zoals het hindoeïsme. Bovendien worden inheemse overtuigingen die waren aangevallen en uitgehold tot het punt van vernietiging, vandaag herboren en gereconstrueerd.
Gaia, moeder aarde
Primitieve mensen begrepen een verband tussen de vruchtbaarheid van de aarde en de vruchtbaarheid van vrouwen. Dus in veel culturen was de aarde verbonden met de vrouwelijke en werden krachtige vrouwelijke goden vereerd om hun verzorgende en vruchtbare invloed op te wekken. Dit zijn de aardemoeder-godinnen.
Misschien is de meest bekende aardemoeder-godin Gaia. In de Griekse traditie werd Gaia als de ultieme moeder beschouwd; de aarde, de grote moeder van alles. Veel polytheïstische kosmologieën omvatten oergoden die betrokken zijn bij de schepping van de wereld. De latere goden, degenen die voorkomen in het grootste deel van de respectieve mythologie, stammen vaak af van deze voorgangers.
En zo is het in de Griekse mythologie. Gaia's koppeling met de hemelgod Uranus bracht het hele universum voort en alles erin. Omdat ze de moeder van de aarde is, wordt ze ook als gepersonifieerde aarde beschouwd. Gaia is zowel moeder van de aarde als de aarde zelf.
Beoefenaars van het Hellenisme, een reconstructie van het oude Griekse polytheïsme, eren Gaia, evenals de rest van het Griekse pantheon, vandaag. Gaia wordt ook aanbeden door andere groepen zoals Wiccans en in verschillende andere vormen van neo-heidendom.
Nerthus, Duitse vruchtbaarheidsgodin
Nerthus is een vruchtbaarheidsmoeder die bekend is bij de Germaanse bevolking op het continent. De tak van de Germaanse mythologie die de meeste mensen kennen is de Noors. Dit komt door het feit dat andere groepen Germaanse mensen eeuwen eerder werden bekeerd.
In veel gevallen werden de inheemse overtuigingen met geweld onderdrukt, zodat hun tradities niet tot in detail overleefden. De Noorse mythologie had het geluk te overleven in het nieuwe millennium in IJsland en op papier te staan. Andere takken van de Germaanse mythologie waren niet zo gelukkig. Veel van wat we over hen weten, is afkomstig van Romeinse historici, zoals Tacitus.
Tacitus rapporteerde wat hij opmerkte met betrekking tot de verering van Nerthus. Hij zei dat veel Duitse stammen:
onderscheiden zich door een gemeenschappelijke aanbidding van Nerthus, dat wil zeggen, Moeder Aarde, en gelooft dat zij tussenkomt in menselijke aangelegenheden en door hun volk rijdt.
Er is een heilig bosje op een eiland in de oceaan, waarin een gewijde strijdwagen is, gedrapeerd met stof, waar alleen de priester kan aanraken. Hij neemt de aanwezigheid van de godin in het binnenste heiligdom waar en begeleidt haar met grote eerbied in haar strijdwagen, die wordt getrokken door vrouwelijk vee.
Er zijn dan dagen van vreugde en het platteland viert het festival, waar ze ook naartoe gaat om gastvrijheid te bezoeken. Niemand gaat oorlog voeren, niemand neemt wapens op, alle voorwerpen van ijzer zijn opgesloten, dan en alleen dan ervaren ze rust en stilte, alleen dan prijzen ze hen, totdat de godin haar vulling heeft gekregen van de menselijke samenleving en de priester brengt haar terug naar haar tempel.
Daarna worden de wagen, het doek en, als iemand het kan geloven, de godheid zelf gewassen in een verborgen meer. De slaven die dit ambt uitoefenen, worden onmiddellijk verzwolgen in hetzelfde meer. Vandaar ontstaat angst voor het mysterieuze en de vroomheid, die hen onwetend houdt van wat alleen degenen die op het punt staan te vergaan kunnen zien.
Nerthus en haar processie vertegenwoordigen vrede en voorspoed. Ze wordt geassocieerd met vruchtbaarheid en overvloed.
Haar naam is verwant aan de latere Noorse god Njord. Er zijn verschillende theorieën over de relatie tussen deze twee goden. Sommige geleerden geloven dat Nerthus Njord werd in een transformatie in de loop van tijd en afstand. Anderen geloven dat ze ooit een broer / zus-duo zijn geweest, niet anders dan de tweeling Freyr en Freyja.
De Noorse Njord is verbonden met de Vanir-factie van goden, die de goden zijn die het meest worden geassocieerd met de aarde en de vruchtbaarheid. Daarom wordt gedacht dat Nerthus waarschijnlijk ook die aansluiting bezit.
Tacitus stelde Nerthus gelijk aan de Romeinse moeder Aarde, Terra Mater. Dit heeft ertoe geleid dat sommigen zich afvragen of Nerthus verwant is aan een andere obscure Noorse godin, Jord. Jord wordt kort genoemd als de moeder van Thor en haar naam betekent "Aarde".
Nerthus wordt vandaag aanbeden door reconstructeurs van inheemse Germaanse religie, vaak aangeduid als "Heidenen".
Danu, moeder van het Ierse pantheon
In de Ierse mythologie is Danu op twee verschillende manieren een belangrijke moedergodin. Ze wordt soms geassocieerd met het land, waardoor ze een aardemoeder-godin wordt. Maar ze wordt meestal herkend als de godheid waaruit de Tuatha Dé Danann afstamt; waardoor ze de moeder is van een buitenaardse natie.
De Tuatha Dé Danann zijn een ras van bovennatuurlijke wezens in de Ierse mythologie. Ze waren de belangrijkste focus van religieuze verering in Ierland vóór de introductie van het christendom. De naam "Tuatha Dé Danann" betekent "de stam van Danu." Danu wordt beschouwd als de mythische moedergod in de Ierse traditie. Ze is ook verwant aan de Welshe moederfiguur, Dôn, uit de Mabinogion.
Tegenwoordig wordt Danu geëerd door Keltische reconstructeurs, moderne Druïden, Wiccans en andere vormen van neo-heidenen.
Frigga, huisvrouw en vrouw van Odin
Veel mensen kennen Frigga van Norse Mythology, of de recente Thor-films, waar ze het best bekend staat als de vrouw van Odin. Frigga heeft echter veel meer te bieden dan een mythische huisvrouw. Zoals de meeste goden in polytheïstische geloofsystemen, is Frigga veelzijdig met vele attributen.
Frigga is de moeder van Baldr, wiens mythe zeer bekend is bij fans van Norse Mythology. Ze is ook stiefmoeder van vele andere goden, waaronder de machtige Thor, Heimdall, bewaker van de poorten van Asgard, en Tyr, de god die zijn hand offerde aan de wolf Fenrir.
Frigga is gecategoriseerd als een 'huisgodin', wat betekent godin van de haard en thuis. Dit zijn godheden geassocieerd met de thuisbol. Als zodanig is ze vaak heilig voor getrouwde vrouwen en wordt ze gevraagd om te helpen bij huishoudelijke taken en het onderhoud van een soepel lopend huishouden. Frigga wordt ook opgeroepen om te helpen bij de bevalling.
Haar symbolen zijn het spinnewiel en spinrok, die haar link naar het werk van vrouwen en huishoudelijke activiteiten aantonen. Frigga's naam betekent liefde, of "geliefde" en de planeet Venus stond bij de Noors bekend als Friggjarstjarna, de ster van Frigg.
Frigga wordt vandaag geëerd door aanhangers van Asatru (en andere vormen van gereconstrueerde Germaanse religie), een moderne aanpassing van de oude Noorse inheemse religie.