Het Halloween-seizoen is een tijd om onze favoriete griezelige dingen te vieren: spoken, zwarte katten, spookhuizen, jack-o-lantaarns en de favoriet aller tijden - heksen! Meisjes en vrouwen houden ervan om zich in zwarte jurken te kleden en of ze een mooie jonge heks of een wratige oude heks uitbeelden, geen outfit is compleet zonder de iconische puntige hoed.
Wat veel mensen zich niet realiseren, is dat Halloween oude wortels heeft - het is een vakantie die ouder is dan het christendom, die helemaal teruggaat tot de Keltische heidenen. De druïden en hun aanhangers geloofden dat Halloween, Samhain genoemd, een heilige dag was toen de sluier tussen de menselijke wereld en de geestenwereld op zijn dunst was. Hoewel de dagen van de druïden ongeveer 1500 jaar geleden afnamen toen christelijke troepen mensen bekeerden, werden veel heidense tradities gekanaliseerd in het christendom: goden werden heiligen (of duivels) en vakanties werden getransformeerd. Samhain werd All Hallow's Eve, dat vandaag de seculiere feestdag werd die Halloween wordt genoemd.
Maar het heidendom maakt geleidelijk een comeback. Groepen hebben een aantal concepten overgenomen - waaronder verschillende tradities, goden en animistische of op de aarde gerichte filosofieën - en deze gecombineerd met modern denken om neopaganisme te creëren.
Wat is neopaganisme?
Neopaganisme is niet gemakkelijk te definiëren. Net als "heidendom" is er geen exacte definitie, en veel religies zouden onder deze overkoepelende term kunnen passen. Neopaganisme wordt echter meestal gecategoriseerd als animistisch, pantheïstisch en polytheïstisch.
Neopaganen geloven over het algemeen dat goden een deel van het universum zijn, niet gescheiden, en waarschijnlijk fysiek niet bestaan - ze zijn spirituele wezens, en daarom is elke god uit een pantheon acceptabel. Veel Neopaganen kiezen het pantheon waarin ze het meest geïnteresseerd zijn, of de goden die hun voorouders misschien lang geleden hadden aanbeden.
Wicca en moderne magie
Een van de beroemdste groepen Neopaganen zijn de Wiccans. Wicca is, zoals de meeste Neopagan-tradities, controversieel in zijn wortels. Sommige Wiccans geloven dat hun religie erg oud is, zelfs afkomstig uit een ononderbroken lijn van gelovigen sinds de tijd van de heidenen. De meeste historici zouden het echter op minder dan honderd jaar oud plaatsen, geïntroduceerd door een Britse man genaamd Gerald Gardner.
Wicca zelf is daarom moeilijk te definiëren, omdat de directe groep van Gardner misschien denkt dat ze de enige "echte" Wiccans zijn, maar omdat de term zo populair werd, vooral in Amerika, zijn er duizenden en duizenden mensen die zichzelf als Wiccans beschouwen, sommigen oefenen zichzelf uit en sommigen nemen deel aan groepen. Omdat Wicca geen volledige religieuze tekst of langdurige traditie heeft, hebben veel aanhangers verschillende ideeën over wat Wicca is.
Er zijn echter basishuurders die Wiccans wereldwijd definiëren. Een daarvan is de associatie met "hekserij". Aanhangers hebben het woord "heks" nieuw leven ingeblazen om zichzelf te definiëren, zowel mannen als vrouwen. Wiccans beoefenen ook magie en voeren spreuken uit - dit wordt echter meestal gezien als een spirituele oefening die lijkt op bidden of mediteren in plaats van de werkelijkheid fysiek te manipuleren. Een Wiccan kan bijvoorbeeld een "spreuk" uitvoeren om de veiligheid tijdens het reizen of een snel herstel van ziekte te garanderen. De spreuken kunnen ook ceremonieel zijn, zoals een ritueel dat tijdens een vakantie wordt uitgevoerd om verbinding te maken met een favoriete godheid.
Net als meditatie ligt de focus vaak op het bereiken van een hogere bewustzijnsstaat en op het verbinden van jezelf met het universum of de goden. Wiccans kunnen oefenen met zingen, dansen, drums, meditatie (persoonlijk of begeleid), vasten of zelfs bidden.
Paden van Wicca
Het definiëren van Wicca kan net zo complex zijn als het aantal groepen dat de naam gebruikt. Het is een losse term die wordt toegepast op veel mensen wier exacte overtuigingen kunnen verschillen. Wat zeker is, is dat Wicca een new-age religie is die dateert uit de jaren 1950, publiekelijk beleden door een man genaamd Gerald Gardner. Paden die direct naar hem herleiden, worden vaak "British Traditional Wicca" genoemd en deze groepen zijn doorgaans hechter en strenger.
Aan de andere kant zijn de meeste Wiccans 'eclectisch' - of vrijer en liberaler tegen 'tradities', waarbij ze de goden gebruiken die ze het dichtst bij zich voelen. Er zijn ook talloze groepen, in de VS, het VK of elders, die zich identificeren als Wicca met aanvullende richtlijnen.
Wicca Goden en filosofie
Wicca is dualistisch en erkent een moedergodin en een vadergod. Deze twee worden echter vaak gezien als twee gezichten van één universum. Bovendien kunnen de Godin en de God worden onderverdeeld in specifieke goden, die natuurlijk de verschijning van vele goden en godinnen aannemen, gemakkelijker begrippen te begrijpen en "spirituele krachten" om toegang te krijgen.
Veel new-age heidense tradities, vooral Wicca, zijn geworteld in het Keltische heidendom, maar tegenwoordig kiezen Wiccans over het algemeen de goden die volgens hen het meest tegen hen spreken. Een Wiccan kan bijvoorbeeld bidden tot Bast, de Egyptische godin van de liefde, of Thor, de Noorse dondergod. In theorie zou een Wiccan zelfs tot de christelijke God, Jezus of Maria kunnen bidden, of zelfs een eigen god creëren om hen te vertegenwoordigen.
De centrale filosofie van Wicca is animisme, wat betekent dat er spiritueel leven is in alles in het universum. Pantheïsme verwijst naar het aanbidden van de aarde, of het op zijn minst vinden van spiritualiteit in aardideeën in plaats van bovennatuurlijke wezens die "gescheiden" zijn van de aarde. De Moedergodin wordt natuurlijk vaak geïnterpreteerd als Moeder Aarde, en dit is een sleutelelement voor Wicca-overtuigingen.
Morele wet
Wicca heeft geen heilige tekst of handleiding. De enige geschreven "code" is de Wiccan Rede, een gedicht dat de sfeer en enkele tradities van de religie illustreert, met moraliteit samengevat in één regel: "Het doet niemand kwaad, doe wat je wilt." Dit betekent vrij handelen, tenzij het anderen schaadt.
Daarnaast is er ook een concept dat bekend staat als de "Drievoudige Wet" - een karmische filosofie waarbij acties terugkomen bij mensen op drie keer de kracht, daarom zullen goede acties met meer goedheid worden teruggegeven, en slechte acties zullen dienovereenkomstig gestraft.
Wicca-elementen
Een ander centraal element van Wicca zijn de vijf elementen: vuur, water, aarde, lucht en geest. Deze elementen zijn over het algemeen de pijlers van rituelen en spell-casting, voorgesteld door de vijfpuntige ster (een pentagram genoemd). Nogmaals, deze worden gezien als spirituele elementen die de aarde en haar leven vormen, waarbij elk element wordt geassocieerd met bepaalde concepten.
Wicca vakanties
Bovendien is er een heropleving van oude feestdagen geweest. Natuurlijk wordt Halloween - nu weer Samhain genoemd - meestal geïnterpreteerd als de meest heilige dag. Andere populaire feestdagen zijn Yule (de feestdag die de kerst in het christendom werd). De feestdagen zijn gecentreerd rond zonnewende en equinoxen, of tussen deze dagen. De manier waarop deze worden gevierd hangt af van de Wiccan. Degenen die in groepen oefenen, covens genoemd, kunnen rituelen uitvoeren en samen vieren, terwijl solitaire Wiccans gewoon spreuken kunnen uitvoeren of mediteren.
Wicca vandaag
Omdat veel Wiccans "in de bezemkast" zijn, is het moeilijk om een nauwkeurige telling te krijgen van hoeveel er vandaag zijn. In 2001 schatte de American Religious Identification Survey dat 134.000 personen zich identificeren als Wiccan in de VS - en dat was meer dan tien jaar geleden. Recente schattingen liggen dichter bij 400.000 of meer, met erkenning dat niet alle Neopagans zich zelfs als Wiccan identificeren. Wicca is gebruikelijker geworden, van militairen (het is een van de meest populaire niet-christelijke religieuze identificaties) en studenten, van ouderen tot jongeren.
Het pad van Wicca is niet altijd gemakkelijk, en het wordt vaak met kritiek of ongeloof ontmoet. Er bestaan veel misvattingen over Wicca, die niet veel lijken op tweeduizend jaar geleden - heidenen aanbidden bijvoorbeeld de duivel en demonen. Ex-president George W. Bush zei ooit dat hij Wicca niet als een echte religie beschouwde.
Toch wordt Wicca steeds meer erkend als een geldig religieus pad. Wetten beginnen langzaam hun steun te verlenen, en Wicca - en andere Neopagaanse religies - zullen ongetwijfeld blijven groeien naarmate meer mensen hun vertrouwen in de aarde stellen en inspiratie opdoen via de goden uit het verleden.
Aanbevolen literatuur
